3 september 2012, door Johan Raaimakers.
Ik was afgelopen maand op werkvakantie in Frankrijk om te koken voor groepen die daar hun vakantie vierden en onder andere bezig waren met creativiteit, bewustzijn, yoga en zenmeditatie.
De locatie was een oude watermolen langs de Creuse, een kleine rivier die door Midden-Frankrijk stroomt. Elke dag zat of stond ik bij de Creuse of liep ik erlangs. Wat me opviel, was dat het water elke dag anders was. Het ene moment was er spiegeling, het andere stonden er rimpels op het water, soms stroomde de rivier en later was hij weer bewegingsloos, de ene ochtend hing er een mist boven het water en de andere was het helder en ondanks een dam die door mensenhanden was gebouwd, stroomde de Creuse het ene moment afwaarts en dan weer opwaarts. De Creuse was wat het was en liet zich door niemand sturen.
Liefde
In het boeddhisme betekent 'echte liefde' dat we willen dat anderen gelukkig zijn. Niets meer en niets minder. Als we denken aan een liefdesrelatie is er vaak hooguit deels, sprake van 'ware liefde’. Dit omdat er vaak eigenbelang in het spel is: mijn partner is aantrekkelijk voor mij, hij/zij begrijpt me zo goed, hij/zij heeft vergelijkbare hobby’s en interesses, et cetera. Dit betekent dat ons eigenbelang in liefdesrelaties vaak onbewust voorop staat.
We beginnen niet eens aan een relatie wanneer er niets voor onszelf te krijgen is, al is het maar aandacht. De meeste relaties zijn dus meer gebaseerd op ons belang en gehechtheid dan op de wens om de ander gelukkig te zien.
Door deze onbewustheid in liefde komen we vaak in de problemen en worden we teleurgesteld. Onze partner heeft ons tenslotte ook gekozen vanuit zijn/haar verwachtingen. Ware liefde is dus niet zo vanzelfsprekend of eenvoudig, omdat we daarvoor onze verwachtingen en onze zelfzucht opzij moeten zetten.
Compassie of mededogen
Compassie of mededogen kan in het boeddhisme worden omschreven als 'het willen dat voelende wezens niet lijden'. Dit klinkt vrij logisch, maar in samsara (ons dagelijkse leven) is dit nog wel eens anders. We hebben mogelijk een hekel aan sommige mensen of een afkeer van iets of van iemands gedrag. Hoe vaak denken we eigenlijk aan het belang van de ander zonder aan ons eigen belang te denken?
Een prachtig streven is om anderen te helpen met een diep gevoel van mededogen, maar we hebben compassie en wijsheid nodig, zoals een vogel twee vleugels nodig heeft om te vliegen. Mensen die van nature geneigd zijn anderen te helpen, zien vaak over het hoofd ook zelf vriendelijkheid en compassie nodig hebben en verdienen, is de hulp wel zuiver en verwacht men niet iets terug?
Gehechtheid
Als we gehecht zijn aan een ander, overschatten we vaak hun goede eigenschappen en kunnen we denken dat ze beter zijn dan ze werkelijk zijn. We kunnen om hen geven omdat ze ons behagen, cadeautjes geven, prijzen, helpen of steunen. Wat we dan liefde noemen, is in werkelijkheid meestal gehechtheid. We zien de ander niet zoals die is en verwachten teveel van de ander. Als de ander dan niet aan onze verwachting voldoet, kunnen we teleurgesteld zijn. We voelen ons gekwetst en geven hen dan vaak de schuld.
Maar als we echt van mensen houden, geven we om hen en willen we dat ze gelukkig zijn. Niet omdat ze tegemoet komen aan onze verlangens, maar gewoon omdat ze bestaan en ook recht op geluk hebben. Echte liefde verwacht niets terug. We accepteren anderen om wie ze zijn en wensen hun net zo veel geluk toe. Daarbij maakt het niet uit of we wel of geen voordeel hebben van de relatie tot de ander. Echte liefde is niet jaloers of bezitterig, maar onpartijdig. Echte liefde wordt gedeeld met alle voelende wezens.
De Creuse
De Creuse, onveranderbaar en niet gehecht. De Creuse stelt je niet teleur, de Creuse vraagt niets van je, de Creuse 'als liefde' zonder ego…
Namaste,
J(0)han
